Przestrzeń publiczna przyjazna seniorom

Ku refleksji wszystkim 

"Przyjazna przestrzeń publiczna to taka, gdzie chętnie przebywamy, gdzie możemy wypocząć i spotkać się z przyjaciółmi i gdzie czujemy się bezpiecznie. Ważne to jest szczególnie dla osób, które mają ograniczenia funkcjonalne wynikające z ich możliwości w poruszaniu się i postrzeganiu otoczenia czyli percepcji swoich zmysłów. (...)"

Cytowana poniżej książka (o tym tytule) wydana przez biuro Rzecznika Praw Obywatelskich, naszym zdaniem, powininna chociażby dla niektórych - osób publicznych, decyzyjnych, a szczególnie radnych miejskich i wielu młodych aspirujących np. tych z Młodzieżowej Rady Miasta -  stanowić obowiązkową lekturę. (Nie li  tylko cytowany fragment). 

Lekturą obowiązkową z kilku powodów. Między innymi, wielu z nas, widząc w projektach lokalnego Budżetu Obywatelskiego szansę na realizację swoich pomysłów, czasem ambicjonalnych osobistych, grupy, czasem politycznych. Uderzmy się w piersi. Czy  tak naprawdę wszystkie  projekty wynikają z bezwarunkowych, altruistycznych, demokratycznych podstaw?!

Czasem zapętleni w naszych chciejstwach, galopujemy nie zawsze oglądając się na tych, którzy mogą widzieć inaczej i potrzebować inaczej - niż my. 

Ta cytowana tutaj książka a do ściągnięcia w pdf w całości  - to też dobra pozycja do przeczytania przez urzędników. Do przeczytania także przez te „ciała społeczne” z różnorodnych komisji „które decydują” co dobre a co - nie koniecznie 

Słowem polecamy lekturę wszystkim, jak na wstępie zaznaczyliśmy – którzy mają w tyle głowy dobrą wolę, i nie tylko na hasłach sztandarowych swojej działalności publicznej.

Dowód – przeglądnijcie Państwo, dostępne wszak materiały z Sesji Rady Miasta – pokazujące forsowania projektów Budżetu Obywatelskiego, protokoły, decyzje w tej materii. 

Zadajcie sobie pytanie ... ile w tym dbałości o potrzeby osób starszych? Np. wspominane w książce którą polecamy (kliknij tu aby ściągnąć pdf - bezpłatnie i legalnie). 

Oczywiście wielu pomysłom  można dorobić ideologię. Chcielibyśmy tylko pokazać chocby jeden z takich przykąłdów, o czym m.in mowa. np. układ ławek na skwerach ... jedne od drugich zbyt daleko – już grupa seniorów nie usiądzie (nie usłyszą się wzajemnie, nie porozmawiają – chyba krzycząc do siebie) No ale jak to wizualnie „ładnie”, „estetycznie” wygląda! Nonsens. A przypomnijcie sobie batalie, w tej materii chociażby. Ale nie tylko o tym. 

Książeczkę polecamy wszystkim, ale póki co jej fragment;

O przestrzeni publicznej ciąg dalszy

I nie chodzi tylko o osoby starsze czy osoby z niepełnosprawnością, ale takżeo dzieci czy o osoby spoza lokalnej wspólnoty np. turystów, cudzoziemców, którzy mogą mieć trudności w rozpoznaniu i orientacji w przestrzeni.

Przyjazna przestrzeń publiczna w ujęciu uniwersalnym, to przestrzeń z której korzystać mogą wszyscy w sposób samodzielny i niezależny. O przyjazności przestrzeni możemy mówić w kontekście bezpośredniego użytkownika, osoby poruszającej się pieszo, często jednak również z pomocą kul czy na wózku inwalidzkim. 

To właśnie „na tym poziomie zawiązują się bezpośrednie interakcje i przestrzeń publiczna staje się tym, czym powinna być – miejscem integracji lokalnej społeczności. Pozostali użytkownicy, rowerzyści i kierowcy wykorzystują przestrzeń głównie do przemieszczania się pomiędzy konkretnymi miejscami. Gdy nie prowadzą swoich pojazdów, stają się również pieszymi. To stwierdzenie, powinno uzmysłowić wszystkim, że ruch pieszy powinien mieć priorytet przy kształtowaniu układów komunikacyjnych”.(Wysocki M., 2009, s. 6). 

Nie znaczy to, że rower i samochód nie są ważnymi środkami lokomocji. Jednak one jedynie ułatwiają pieszym przemieszczanie się, a korzystający z nich mają ograniczony zakres personalnych kontaktów i wpływ na integrację społeczną.

Przestrzeń przyjazna seniorom, to również przestrzeń, w której osoby starsze czują się bezpiecznie. Realizować to można poprzez wprowadzanie rozwiązań technicznych i przestrzennych poprawiających bezpieczeństwo poruszania się w aspekcie niwelowania barier i poprawy orientacji w przestrzeni przez osoby z ograniczeniami funkcjonalnymi np. w mobilności i percepcji (...)

(...) Jest jednak również obszar związany z takim kształtowaniem przestrzeni, który redukuje zagrożenia bezpieczeństwa publicznego.

Celem tej koncepcji jest zredukowanie okazji przestępczych, poprzez wprowadzenie odpowiednich procedur w projektowaniu budynków i otoczenia (Crowe, 2000, s.46). 

Odpowiednie oświetlenie ulic, poprawa widoczności w przestrzeni czy wprowadzenie monitoringu wpływa na ograniczenie zjawisk aspołecznych i kryminogennych. Szeroko tą tematykę omawiają autorzy Czarnecki i Siemiński w swojej publikacji „Kształtowanie bezpiecznej przestrzeni publicznej” (2004), wskazując rozwiązania przestrzenne i organizacyjne. 

Ograniczenie tzw. „martwych przestrzeni”, ukrytych i niewidocznych z większej odległości miejsc słabo oświetlonych, redukuje okazje do popełniania przestępstw. Takimi miejscami są często tunele czy kładki dla pieszych, które co prawda poprawiają bezpieczeństwo w kontekście niwelowania kolizji z pojazdami, ale narażają pieszych, a szczególnie osoby starsze na bycie ofiarą przestępstw. 

Z tego powodu dużą rolę odgrywa odpowiednie projektowanie układów komunikacyjnych już na poziomie planistycznym, gdzie zaznacza się priorytet ruchu pieszego nad ruchem pojazdów. Pieszy, jako uprzywilejowany uczestnik ruchu, powinien poruszać się na jednym poziomie, natomiast pojazdy powinny przemieszczać się po wiaduktach lub w tunelach. Oczywiście to ostatnie rozwiązanie jest korzystniejsze z uwagi na możliwość pozostawienia otwartej i widocznej przestrzeni zapewniającej większe poczucie bezpieczeństwa pieszym.

Projektowanie przestrzeni publicznej z uwzględnieniem potrzeb seniorów jest o tyle trudne, że jest to chyba najbardziej niehomogeniczna grupa społeczna. Osoby starsze są bardzo różne, to często indywidualiści, „z własnym, specyficznym bagażem doświadczeń i przeżyć życiowych, ukształtowani poprzez swoje biografie i silnie zakorzeniony światopogląd, o różnej sprawności umysłowej i fizycznej, zróżnicowanych oczekiwaniach, możliwościach i predyspozycjach” (młodzi duchem dla łodzi, 2013. 

To właśnie ta różnorodność sprawia, że przestrzeń przyjazna seniorom jest również przestrzenią przyjazną dla wszystkich. W takiej przestrzeni wszyscy czują się dobrze i może być w jej obszarze realizowana idea integracji międzypokoleniowej, gdzie osoby młode i seniorzy mogą realizować swoje indywidualne lub zbiorowe cele. 

Starość to zjawisko szerokie i wieloaspektowe o bardzo zindywidualizowanym charakterze. Ludzie starsi stanowią grupę o dużym potencjale intelektualnym. Jednak z wiekiem sprawność ruchowa i percepcja zmysłów zmniejsza się, stąd jest coraz więcej osób wymagających opieki

Ksiażka do ściągnięcia z sieci internetowej 

(kliknij na link i pobierz bezpłatnie i legalnie) 

- TUTAJ

Więcej informacji po adresem 

Biura Rzecznika Praw Obywatelskich