Zespół uzależnienia od tytoniu to ... choroba

Jak się uwolnić od nałogu?

"Wybierz zdrowie, nie papierosy" - wystawa w Urzędzie Miasta

To podzielenia się z Państwem aspektami tej problematyki zainspirowała wystawa prac młodych ludzi w ramach wystawy pokonkursowej, konkursu zatytułowanego "Wybierz zdrowie, nie papierosy" zorganizowanego w ramach "Światowego Dnia bez Tytoniu" przez Powiatową Stację Sanitarno - Epidemiologiczną oraz Burmistrza Miasta. 

W konkursie udział wzięli uczniowie klas IV i V szkół podstawowych w Malborku. Wpłynęło 25 prac plastycznych. 

Wystawę "umiejscowiono" w korytarzu Urzędu Miasta na pierwszym piętrze, na wprost do drzwi sekretariatu i gabinetów burmistrzów. Dobry pomysł! Każda osoba paląca, mająca coś na wysokim szczeblu malborskim do załatwienia, "musi" przejść obok wystawionych prac! Trudno ich nie zauważyć. A one, aż "krzyczą" swą ekspresją o problemie.

Problemie niezauważalnym dla samych palaczy

Tak samo przez nich nie wyczuwalnym w sensie przenośni i dosłownie. Wszak dla osoby nie palącej albo takiej która przestała - dym papierosowy, ubranie i wszystko związane za paleniem papierosa po prostu ... śmierdzi. 
I tak do burmistrzów ... z interesami, sprawami, problemami?! Zaś chyba nie uchodzi ... no i nie pomagają "tic-taci" ani perfumy. Wie to każda osoba niepaląca a mająca np. prywatnego domowego uzależnionego.  
Tak bowiem nałóg palenia tytoniu jest uzależnieniem, rządzącym się takimi samymi "prawami zalesieniowymi" jak każdy inny nałóg. Jest przede wszystkim chorobą, ma objawy tzw. osiowe mówiące czy to nałóg czy fanaberia, ma fazy uzależnienia, etc. 

Ale na pocieszenie, cytując specjalistyczne źródła; 

"Na zaprzestanie palenia nigdy nie jest za późno. Nawet po kilkudziesięciu latach palenia tytoniu organizm jest w stanie, przynajmniej częściowo, naprawić szkody wyrządzone przez dym tytoniowy. I nigdy nie jest za późno na uzyskanie kontroli nad swoim życiem i wyzwolenie się z nałogu, jakim jest uzależnienie od tytoniu. Badania wskazują, że wśród osób palących tytoń w ostatnim roku ponad 1/3 podejmowała próbę zerwania z nałogiem. Chęć rzucenia palenia deklaruje aż połowa palących.

Pojawia się więc pytanie: Dlaczego te osoby nadal palą? W przypadku uzależnienia od tytoniu działają swoiste mechanizmy, z jednej strony fizjologiczne, związane z oddziaływaniem nikotyny na ośrodkowy układ nerwowy, a z drugiej – psychologiczne mechanizmy regulacyjne, zwłaszcza te dotyczące procesów emocjonalno-motywacyjnych, poznawczych i zachowania. Jak pokazuje praktyka, nie jest łatwe zaprzestanie palenia i utrzymanie trwałej abstynencji, gdyż jest to proces rozłożony w czasie i wiele trudności na różnym etapie tego procesu wynika ze specyfiki zespołu uzależnienia od tytoniu, który jest chorobą przewlekłą.

Zaprzestawanie palenia to proces 

w którym ważna jest gotowość do zmiany sposobu funkcjonowania bez palenia, decyzja o podjęciu działania i motywowanie się do utrzymania tej zmiany w celu zapobiegania nawrotom do palenia. Czasami konieczna jest specjalistyczna pomoc w poradzeniu sobie z nałogiem palenia tytoniu, zwłaszcza w sytuacji, gdy przybrał on rozmiary zespołu uzależnienia.

W początkowym okresie stawania się osobą niepalącą należy poszukiwać argumentów przemawiających za zaprzestaniem palenia, zdobywać informacje na temat palenia czy też rozpoznawania objawów uzależnienia oraz danych dotyczących metod pomocnych w utrzymaniu abstynencji. Trzeba prosić innych o wsparcie, a czasem zasięgnąć specjalistycznej porady lekarza, psychologa czy terapeuty uzależnień. Na początek warto zastanowić się nad przyczynami trwania w nałogu i „porównać straty i zyski z palenia oraz z niepalenia”. Odpowiedź na to pytanie stanowi cenną wskazówkę dla dalszych etapów. Można przeprowadzić sobie test „Dlaczego palę?” [Pobierz test], który pomoże odpowiedzieć na pytanie, co może być największym problemem w procesie zaprzestawania palenia.

Warto przeprowadzić „bilans zysków i strat"

Ponadto warto przeprowadzić analizę „bilans zysków i strat wynikających z palenia i niepalenia”. Pomocna może być tabela, którą uzupełnia się w trakcie procesu stawania się osobą wolną od dymu tytoniowego [Pobierz tabelę].

Po podjęciu decyzji o zaprzestaniu palenia trzeba opracować odpowiedni plan. Osoba paląca może wyznaczyć dzień, w którym już nie będzie paliła; może się też przygotowywać przez jakiś czas do całkowitego odstawiania tytoniu np. poprzez stopniowe zmniejszanie liczby wypalanych papierosów, zmniejszenie czasu narażenia na ekspozycję na dym tytoniowy, unikanie palenia w typowych sytuacjach, zmianę gatunku papierosów, zastępowanie palenia innymi czynnościami. Należy ustalić cel działań: rzucenie palenia tytoniu lub jego ograniczenie. Ograniczenie palenia jest możliwe w przypadku szkodliwie używających tytoń, w przypadku osób uzależnionych jest to zadanie niezwykle trudne i często stanowi etap przygotowujący do pozbycia się tego nałogu. To ostatnie można rozważyć w przypadku bardzo dużej liczby wypalanych w ciągu dnia papierosów i jest niezwykle trudne dla osób uzależnionych, niemniej często stanowi etap przygotowujący do porzucenia nałogu.

Motywujące jest obserwowanie drobnych sukcesów, takich jak: mniejsza liczba wypalanych papierosów, więcej czasu przeznaczonego na inne przyjemności, inne korzyści z podjętej decyzji, unikanie myślenia o paleniu oraz wspierający stosunek innych osób. W przypadku pojawiania się trudności w ograniczaniu palenia bądź utrzymywaniu abstynencji pomocna bywa wspierająca rozmowa na przykład z osobą, która kiedyś także podjęła decyzję o zaprzestaniu palenia tytoniu.

Czasami osoby palące mówią: „Już tyle razy próbowałem rzucić palenie i nic z tego nie wyszło”. Częstym powodem wracania do palenia we wczesnym okresie jest nieradzenie sobie z objawami abstynencyjnymi. Przydatnym narzędziem służącym do oceny nasilenia farmakologicznego uzależnienia od tytoniu jest test Fargerströma: ...:  - wszystko znajdziecie na stronie; 

https://www.mp.pl/pacjent/psychiatria/uzaleznienia/81218,jak-sie-uwolnic-od-palenia-tytoniu