Międzynarodowy Dzień Teatru

Teatr, jako zjawisko, towarzyszy nam od zarania dziejów, nie tylko naszych, jako ludzkości

.

Dzisiaj przypada kolejny sześćdziesiąty, licząc od ustanowienia, Międzynarodowy Dzień Teatru * o pięknym zwyczaju obchodzenia tej rocznicy w teatrach, można z całą pewnością przeczytać na wielu stronach internetowych. 

Właściwie ten szczególny dzień teatralny obchodzony jest przez wiele dni a jego kulminacją są np. gale po spektaklach specjalnych, gdzie odczytywane są listy znanych postaci świata kultury, szczególnie teatru skierowane do wszystkich aktorów, osób związanych z teatrem bez których tak naprawdę żaden spektakl nie mógłby się obejść, a których nigdy z widowni nie zobaczycie. 

Listy takie odczytywane są przed audytorium gości szczególnych tego dnia zapraszanych przez administrację i zespoły teatru, którym aktorzy i cały sztab organizacyjny przedsięwzięcia pt. Teatr – pragną podziękować. 

Każdego roku jest to inny list - Tym razem autorką międzynarodowego orędzia z okazji Dnia Teatru w tym roku (2021 r) jest brytyjska aktorka teatralna, telewizyjna i filmowa Hellen Mirren.

Tego dnia, nierzadko aktorzy i personel teatralny wszelkich profesji z danym teatrem związany, otrzymuje wyróżnienia i nagrody za swą dotychczasową pracę.  Tak było do tej pory ale niestety w dobie pandemii jest to trochę inaczej, bo często online a nie na scenie przy wypełnionej po brzegi widzami widowni.

Dzisiaj, tak przy okazji i ja pozwalam sobie złożyć ukłon szacunku wszystkim Ludziom Teatru. Jeśli kto spyta jakim czołem się ośmielam, to powiem tylko, że z zawodowym teatrem byłem związany przez jedną trzecią (tegoż zawodowego) mojego życia a ten dzień był zawsze i jest po dziś, dla mnie ważnym. Bowiem niesie cały ładunek emocjonalny i marzeń spełnionych oraz tych nie - mojego wyboru profesji ongiś. Obecnie, jak się okazało w rezultacie, jednej z kilku. 

Krzysztof Hajbowicz

Jeszcze trochę o teatrze

Czy zastanawialiście się kiedyś Szanowni Państwo, skąd to wszystko się wzięło, jaka jest geneza tego zjawiska, jakim jest teatr?

Napisano na ten temat setki jeśli nie tysiące rozpraw, analiz, genez, historii, podręczników w wielu kulturach, w wielu okresach naszej historii. Nam właściwie "po głowach biega początek" związany z kulturą helleńską, Grecją antyczną.

Bowiem tak "wytresowano" nas i starano się wpoić w nasze myślenie (nie żeby specjalnie osobiście kto - ale programy nauczania nie wymagały więcej). Teatr grecki, rzymski, etc. kupa kamiennych schodków amfiteatralnie schodzącej w dół widowni (z dodatkami) i orchestra, altar, parodos, proscenion, paraskenion, logeion, proskenion, skene, etc. Coś tam jeszcze o Dnionizjach, coś o twórcach tragedii, komedii etc. O greckich maskach, chórze, koturnach a czasem o "niezwykłych" właściwościach akustycznych ...

Co w pewnym sensie "dobrze" a na pewno znamiennie obrazuje wpis/artykuł w internetowej ściądze pod hasłem; "Teatr grecki - początki, budowa, dramat, dionizje" i adresem tamże - kilknij. 

No niekoniecznie ... chociaż obrazuje stan wiedzy wielu osób, które tak równie  niekoniecznie potrzebują wiedzieć dokładnie. Broń Boże nikogo nie próbuje obrazić. Tak jak napisałem wcześniej - tak nam wkładano do głów i podejrzewam, że takie wymagane jest minimum. 

Niemniej zawarte na owej stronie stwierdzenie i hasło "(...) wynalazcami teatru są Grecy (...)" jest zgoła nieprawdziwe i wprowadzające w błąd każdego, kto przejdzie nad tym do porządku dziennego. Idąc tym "szkolnym torem" proszę kliknąć i obejrzeć ulinkowioną tutaj prezentację. 

To zasób podstawowy i to nie oznacza, że wiedza naszych młodszych jest jakaś ułomna - wręcz przeciwnie. Mają więcej możliwości oraz dostępu do materiałów źródłowych niż my starsi, kiedyś. Mają więcej możliwości szukania w głębi Internetu (chociaż gorzej niekiedy z weryfikacją) ale i przepastnych książkach (kto je jeszcze czyta jeszcze?)  a do czego namawiam też każdego z Państwa jak najbardziej, kto zechciałby z Was się bardziej przeglądnąć zagadnieniu zjawiska. 

Bo o tymże zjawisku, postaram się w kilku następnych "wejściach" opowiedzieć ... nieco inaczej, innym językiem ale w miarę profesjonalnie, poważnie i nie hipotetycznie. Może bardziej refleksyjnie - bo zjawisko teatru jak najbardziej na to zasługuje.

Jeszcze jedno

Część widowni i scena odnowionego teatru w Słupsku.
Zdjęcia z ze strony www teatru 

Teatr najczęściej kojarzy się wielu osobom z miejscem a raczej budowlą czy budynkiem. To to też wina stereotypu. Niemniej nie będę Państwa straszył koncepcjami teatru wielu dawnych i wcześniejszych naszym czasom mistrzów teoretyków i praktyków tego gatunku (np. Stanisławskiego, czy Grotowskiego i setek innych).

Bardziej chciałbym zaprosić Was w podróż przemyśleń bardzo ciekawego i specyficznego rodzaju. Ale nie uprzedzajmy faktów.

Ciąg dalszy nastąpi ...

BANWI

*Dzień Teatru ustanowiono w czerwcu 1961 roku podczas 9. światowego kongresu Międzynarodowego Instytutu Teatralnego (International Theatre Institute – ITI) w Helsinkach (działającego pod auspicjami UNESCO). (więcej na stronie Wikipedii - kliknij)

* Tym razem autorką międzynarodowego orędzia jest brytyjska aktorka teatralna, telewizyjna i filmowa Hellen Mirren. Publikujemy tekst jej przesłania w przekładzie Pawła Paszty udostępniony we wtorek PAP przez Polski Ośrodek ITI: ( link https://e-teatr.pl/w-sobote-60-miedzynarodowy-dzien-teatru-10256)