"Odczarowania" nie tylko literackie

PolskieRadio.pl Dwójka Strefa literatury  04.01.2016 11:00

Sienkiewicz rozdarty. Melancholik w roli ojca narodu

- Pewnym paradoksem jest, że ktoś, kto w swojej twórczości nieustannie ucieka w marzenia, został przewodnikiem marzeń wszystkich Polaków - mówi prof. Ewa Paczoska.

- Aby spotkać Sienkiewicza zgorzkniałego nie musimy sięgać po afrykańskie listy. Mają z nim już kontakt dzieci w szkole podstawowej czytając W pustyni i w puszczy - mówi dr Jarosław Klejnocki. 

- Aby spotkać Sienkiewicza zgorzkniałego nie musimy sięgać po afrykańskie listy. Mają z nim już kontakt dzieci w szkole podstawowej czytając "W pustyni i w puszczy" - mówi dr Jarosław Klejnocki. 

Przez jednych zwany królem życia, dla innych mizantrop i melancholik. - Jego wybór konserwatyzmu był, być może, związany z ciężkimi doświadczeniami. Ale w całej jego twórczości ujawnia się ambiwalencja między ambicjami artysty a rolą pisarza polskiego, który ma misję związaną ze zbiorowością - dodaje dyrektor Instytutu Literatury Polskiej. 

Namaszczony na ojca narodu Henryk Sienkiewicz grał tę rolę, tworząc kolejne mity, stereotypy i uproszczenia na swój temat. - Był przedstawiany jako arcypolski, gdy tymczasem korzenie rodziny znajdujemy wśród litewskich Tatarów. 

Tworząc swój rodowód stworzył praprzodka z połowy XVI wieku - wyjaśnia dr hab. Grzegorz Paweł Bąbiak. Próbę odmitologizowania Sienkiewicza podejmowali już mu współcześni. Ze smyczy "narodowego pisarza" zerwał się jednak dopiero po śmierci, stając się jednocześnie narzędziem zemsty warszawiaków na krakusach... 

z materiałow dostępnych powszechnie w sieci 

Co o nobliście mówią jego listy z Ameryki i Afryki?  U początków Roku Sienkiewiczowskiego goście Dwójki rozmawiają o hipnotyzerskich zdolnościach pisarza i nieoczywistych dziełach, za które cenili go koledzy po fachu.
***
Tytuł audycji: Strefa literatury 
Prowadzi: Piotr Kofta
Goście: prof. Ewa Paczoska (dyrektor Instytutu Literatury Polskiej Wydziału Polonistyki UW), dr hab. Grzegorz Paweł Bąbiak (zastępca dyrektora Instytutu Polonistyki Stosowanej Wydziału Polonistyki UW), dr Jarosław Klejnocki (dyrektor Muzeum Literatury)
Data emisji: 03.01.2016
Godzina emisji: 21.30

Niestety tego nikt nikomu w szkole nie powie. 
A to był zwykły i niezwykły zarazem jak na pisarza z sukcesem – człowiek.  Chociaż jak każdy z nas trochę popaprany.  Niestety i przyczynił się też do współczesnych mitów, którymi jako żywo wszyscy starają się karmić wszystkich. 

Oby Narodowe czytanie Sienkiewicza nie wynikało z jakichś innych pobudek, niż pamięć o pisarzu (który płodnie pisał i z fantazją). Z czasem jednak ta fantazja, niestety  omal nie zmieniała się  w dogmaty historyczne. Warto mieć tą świadomość.  Bowiem o mały włos... no nie mieli tej świadomości posłowie poprzedniej kadencji. Chcieli uchwalić w Sejmie rocznicę narodową, uczcić historię, której nigdy nie było. która  wypływała jedynie z kart książki  tego niecodziennego pisarza. (mowa tu o "Potopie" Jego pióra a w nim "nieszczęśną długotrwałą, bohaterską, okupioną wielkimi ofiarami obronę Jasnej Góry" 

Odczarujmy trochę obraz samego Sienkiewicza, co mu nic nie ubędzie a nam pozwoli mieć trochę dystansu do tego co wymyślają różne "autorytety"