Samorządność - NGO komentuje

Czym jest pomocniczość? 

Przypominamy z okazji 30 lat samorządności 

ngo.pl Publicystyka - Renata Niecikowska, 27 maja 2020

Każdy z nas tu, gdzie mieszka, ma pewne potrzeby. Dla samorządu ich zaspokajanie to zadania publiczne – są rozwiązywane jak najbliżej obywateli – w gminie. Dziś trochę trudno uwierzyć, ale jeszcze 30 lat temu było inaczej – wszystko było scentralizowane. 27 maja 1990 r. weszła w życie ustawa o samorządzie gminnym i zaczął obowiązywać podział zadań według zasady pomocniczości.

Władze Twojego miasta, gminy, powiatu, województwa odpowiadają za różne, ważne dla Ciebie i innych mieszkańców zadania (np. transport, bezpieczeństwo, pomoc społeczną, przedszkola, szkoły itd.). U podstawy jest gmina, następnie o Twoje sprawy dbają kolejne szczeble samorządu, potem administracja rządowa.

Dzieje się tak zgodnie z zasadą pomocniczości.

Jak działa zasada pomocniczości? Władze Twojego miasta, gminy, powiatu, województwa i państwo dzielą się zadaniami. Mają zapewnione pieniądze na ich realizację, na szczeblu możliwie najbliższym obywatelom:

• U podstawy jest gmina – najbliżej potrzeb obywateli.
• Następnie o Twoje sprawy dbają kolejne szczeble samorządu.
• Dopiero potem administracja rządowa.

To zasada pomocniczości (subsydiarności – od łac. subsydium – pomoc, wsparcie). 

Samorząd działa zgodnie z nią od 27 maja 1990 r. To była nowość dla państwa – skończyła się centralizacja! Samorząd otrzymał zadania i środki na ich realizację.

Pomocniczość jest zapisana w Konstytucji RP. Jest to też kluczowa wartość UE.

Ważne!

Samorząd przekazuje swoje zadania obywatelom – głównie stowarzyszeniom i fundacjom. Współpracują ze sobą, realizując takie zadania publiczne, jak np. zajęcia dla dzieci, opieka nad seniorami itp.


30 lat samorządności

27 maja 1990 r. weszła w życie ustawa o samorządzie terytorialnym i odbyły się, w pełni demokratyczne, wybory do samorządu gminnego. W 2020 r. obchodzimy 30. rocznicę tej ważnej zmiany.

Jacek Michałowski (współpracownik opozycji demokratycznej w czasach PRL i członek pierwszej „Solidarności”) tak komentuje ważność zasady pomocniczości:

Konstytucyjna zasada subsydiarności (pomocniczości) to istota podmiotowości człowieka, wolności obywatelskich i gwarancja demokracji, tak na poziomie kraju, jak i całej Unii Europejskiej. Jej przestrzeganie gwarantuje nam wolność i podmiotowość.

Renata Niecikowska, ngo.pl
Artykuł poradniczy ngo.pl - Czym jest pomocniczość?