Jak używać

PRZYPISY

.
Przypisy mogą pochodzić od:

 autora
 redaktora naukowego
 tłumacza
 redaktora książki

Autorstwo przypisów powinno być zawsze jednoznacznie określone:

- przyp. aut. - przyp. tłum. - przyp. red. pol.

ODNOŚNIKI

 cyfry arabskie

  - w sposób ciągły w obrębie rozdziału książki lub pracy
- w sposób ciągły w obrębie całej książki

 umowne znaki graficzne (np. gwiazdki)

- w książkach o małej liczbie przypisów
- w książkach zawierających wiele liczb
- w przypisach do tablic
- aby graficznie zróżnicować przypisy

 małe litery

UMIEJSCOWIENIE PRZYPISÓW

 u dołu strony
 na końcu tomu
 na końcu książki (po tekście głównym i dodatkach)

Przypisy powinny być sformułowane zwięźle oraz zapisane mniejszą czcionką.

RODZAJE PRZYPISÓW

Ze względu na treść i pełnioną funkcję wyróżnia się cztery rodzaje przypisów:

 rzeczowe
 terminologiczne
 bibliograficzne
 informacyjne

Przypisy rzeczowe

Służą do wyjaśniania, komentowania i uzupełniania fragmentów tekstu i ewentualnie innych elementów przygotowywanej książki.

...Podwójne kliknięcie na jego powierzchni spowoduje ponowne uruchomienie programu Microsoft Graph1

1Program ten można także uruchomić za pomocą polecenia Wstaw Obiekt.

Wszyscy pamiętają słynną talię 52 terrorystów, którą Waszyngton przygotował dla żołnierzy walczących w Iraku. Karty spełniły zadanie, a pomysł amerykańskiego rządu zaczęły kopiować policje na całym świecie2

2Niedawno Komenda Stołeczna sporządziła plakaty 52 najaktywniejszych złodziei samochodów. Teraz powstaje talia groźnych gangsterów – przyp. tłum.

Przypisy terminologiczne

Służą do objaśniania wyrazów i wyrażeń obcojęzycznych oraz różnorodnych terminów.

 przypisy słownikowe

1false – fałszywy, true – prawdziwy

 objaśnienia

2Archai (l.mn.), Arche (l.poj.) – w starożytnej filozofii greckiej – pierwszy czynnik, pierwotny element, podstawowa zasada. Wyraz Arche występuje w Ewangelii (pierwszy wyraz czwartej księgi) w zdaniu: „Na początku było słowo” (przyp. red. pol.).

W książkach wyposażonych w słownik użytych terminów przypisów słownikowych się nie podaje.

Do przypisów terminologicznych należą także różnego rodzaju komentarze.

...Było przeto niemałym wstrząsem, gdy Bertrand Russell i inni odkryli około roku 1900 paradoksy wynikające z niepohamowanego stosowania języka teorii mnogości1

1Do osobliwości polskiego języka matematycznego należy fakt, że teoria zajmująca się zbiorami i ich własnościami nosi nazwę teorii mnogości. – Przyp. tłum.

Przypisy bibliograficzne

Zapisujemy zgodnie z normą zapisywania bibliografii:

 identyczna kolejność poszczególnych elementów

ALE

 imiona lub inicjały imion umieszcza się przed naziwskami

1H. Weyl. Symetria. Warszawa, Wyd. Prószyński 1997, s. 67-80.

2R. B. McClenon, Leonardo of Pisa and his Liber Quadratorum. American Mathematical Monthly 1991, vol. 26, s. 1-8.

Przypisy bibliograficzne z komentarzami

1Inne stanowisko zajmuje D. G. King-Hele w artykule pt. Satellite orbits and their geophysical implications (Contemporary Physics, April 1961).

2W tym miejscu odsyłamy czytelnika do interesującej książki: Prince Michael of Greece, Crown Jewels of Europe. New York 1983.

Niekiedy w przypisach komentuje się pozycje literatury zamieszczone w bibliografii i do niej odsyła czytelników.

3Ten model sieci nerwowej został opisany przez inżyniera S. B. Russella w roku 1913 w Journal of Animal Behaviour. Nowsze przykłady maszyn uczących się znajdzie czytelnik w pracach Ashby’ego (2), Waltera (38), Farleya i Clarka (8), Friedberga (10), Uttleya (37) i in.

Przypisy informacyjne

Ułatwiają czytanie książki informując o załączonych dodatkach, słowniku użytych terminów, rozwiązaniach zadań, zbiorczych tablicach i wykresach oraz wyjaśniają zastosowane konwencje edytorskie.

1Obliczenia te należy zachować, gdyż będą potrzebne do rozwiązania zadania 2.1.3.

2Szczegółowy opis tej metody podano w rozdz. 6 – Przyp. red.

3Zob. Dodatek 1. Wykaz skrótów spotykanych w katalogach (przyp. tłum.).

Przypisy do przekładów

Zależnie od potrzeby, tłumaczenia opatruje się zarówno przypisami terminologicznymi jak i rzeczowymi. Najczęściej są to wyjaśnienia dotyczące źródłosłowu wprowadzonej przez tłumacza terminologii polskiej, zwłaszcza w książkach z nowych dziedzin wiedzy, uwagi mające na celu odniesienie wywodów autora do warunków krajowych, informowanie czytelnika o istnieniu innych, zbliżonych tematycznie publikacji w języku polskim, a także niezbędne, zdaniem tłumacza lub redaktora, zwięzłe komentarze merytoryczne.

*Nieprzetłumaczalny żart językowy. Autorzy piszą „B.C.”, co w języku angielskim oznacza „before Christ”, a więc przed Chrystusem, tutaj zaś – „before computers”. Przyp. tłum.

*Przystępny opis tych zagadnień znajdzie czytelnik m.in. w książce Dennisa Jonesa pt. Wszystko o Internecie (Warszawa, Bertelsmann 2002, rozdz. 7, s. 210-229) – przyp. tłum.

 zasady tworzenia i budowy identyczne jak przy normalnych przypisach

 nie wolno podważać poglądów anu wyników badań autora oryginału

 stosujemy przypisy tylko w razie konieczności

 wprowadzamy zmiany tylko po uzgodnieniu ich z właścicielem praw autorskich

Tekst przypisu można często włączyć do tekstu głównego i wstawić na miejsce zamieszczonego odnośnika:

 przypisy krótkie
- przekład tytułu, źródłosłów polskiego terminu, nazwa instytucji, objaśnienie skrótów
 przypisy informacyjne
- Por. rys. 12; Zob. Dodatek 1

Przypisy bibliograficzne w przekładzie

Źródła nieuwzględnione w wykazie:

 przeoczenia autora

 autor dorzucił przypis w ostatniej chwili

 odmienny charakter dokumentu podanego w przypisie

 przypis z komentarzem

BIBLIOGRAFIA

Opis bibliograficzny może być przedstawiony w różny sposób:

 wpleciony w tekst

 zamieszczony w przypisach poszczególnych fragmentów

 w podpisach pod ilustracjami

 w przypisach do tablic lub w ich tytułach

 na końcu książki w postaci odrębnego wykazu

Rodzaje bibliografii:

 przedmiotu – pełne lub częściowe

 wykazy wybranych pozycji

 szczegółowe lub ogólne

 podstawowe lub uzupełniające

 prac cytowanych przez autora

 pozycji tylko w języku obcym

 uzupełniające przekład

 adnotowane – bibliografia komentarzem


Bez względu na przyjętą koncepcję wykazu literatury, każdy z dokumentów piśmienniczych – na które powołuje się autor lub do których odsyła czytelników – wymaga sformalizowanego opisu bibliograficznego.

WYDAWNICTWO ZWARTE

Autor (nazwa ciała zbiorowego)
Tytuł
[Główni współpracownicy]
Wydanie
Miejsce
[Wydawca]
Rok
[Objętość]
[Seria]
[Uwagi]
ISBN

Danielou J., Marrou H.: Historia Kluk.  Wyd.2. Warszawa: PAX 1984. ISBN 83-211

CZASOPISMA I INNE WYDAWNICTWA CIĄGŁE

Tytuł
Ciało zbiorowe
Wydanie
Oznaczenie zeszytu (daty i/lub numery)
Miejsce
[Wydawca]
Rok
[Seria]
[Uwagi]
ISSN

Nauka i Przyszłość. Polska Akademia Nauk, Centrum Upowszechniania Nauki. Grudzień 1990 nr 1. Warszawa 1990. ISSN 0867-2687.

FRAGMENT WYDAWNICTWA ZWARTEGO

Autor, nazwa ciała zbiorowego
Tytuł dokumentu macierzystego
Wydanie
Numeracja części
[Główni współpracownicy]
Miejsce
[Wydawca]
Rok
Lokalizacja w obrębie dokumentu macierzystego

Heistein J.: Historia literatury włoskiej. Wyd.2. Wrocław 1987, s. 69-79

ARTYKUŁ W WYDAWNICTWIE ZWARTYM

Autor artykułu
Tytuł artykułu
Formuła In
Autor (ciało zbiorowe) dokumentu macierzystego
Tytuł dokumentu macierzystego
Wydanie
[Wydawca]
Rok
Lokalizacja artykułu w obrębie dokumentu macierzystego

Szosland, J.: Tkactwo. In: Terminarz technika.Włókiennictwo. Warszawa, 1969, s.20-26.

ARTYKUŁ W CZASOPIŚMIE LUB INNYM WYDAWNICTWIE CIĄGŁYM

Autor
Tytuł
[Główni współpracownicy]
Tytuł dokumentu macierzystego
Wydanie
[Wydawca]
Rok
Lokalizacja artykułu w obrębie dokumentu macierzystego

Paska, J.: Czas budowy i koszty wytwarzania energii elektrycznej we francuskich elektrowniach jądrowych. Postępy Techniki Jądrowej, nr 3/4, 1988, s.321-323.


el.us.edu.pl/wf/mod/resource/view.php?id=4122&redirect=1

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz